اعتماد حلقه گمشدهای است که رهبری را از مدیریت متمایز میکند. رهبرانی که نتوانند اعتماد پیروان را جلب کنند، هرگز نخواهند توانست آنها را با خود همراه سازند و به سوی چشماندازهای والا رهنمون شوند. اعتماد شالودهای است که رهبری اثربخش بر آن بنا میشود و بدون آن، تلاشهای رهبر به بار نخواهد نشست. این مقاله تلاش دارد اهمیت اعتماد در رهبری را بررسی کند و راهکارهایی برای ایجاد و تقویت آن ارائه دهد.
اعتماد بهمعنای اتکا به شخصیت، توانایی و صداقت فرد دیگر است (Akhtar and Nazarudin, 2020). وقتی کارکنان به رهبر خود اعتماد دارند، یعنی باور دارند که او توانمندی لازم برای هدایت سازمان را داراست، همواره به فکر منافع آنهاست و مطابق با اصول اخلاقی عمل میکند. این اعتماد، وفاداری، تعهد و تمایل به پیروی از رهبر را در پی دارد (Yuan et al., 2021).
اعتماد به رهبر، به کارکنان این احساس را میدهد که محیط کاری امن و حمایتگر است و میتوانند ایدهها و نظرات خود را بهراحتی مطرح کنند. در چنین فضایی، خلاقیت، نوآوری و یادگیری مستمر شکوفا میشود (Lestari et al., 2021). کارکنانی که به رهبر خود اعتماد دارند، حاضرند فراتر از وظایف رسمی خود عمل کنند و با جان و دل برای تحقق اهداف سازمانی تلاش نمایند.
اما اعتماد چگونه شکل میگیرد؟ رهبران برای کسب اعتماد کارکنان، باید نخست اهتمام واقعی خود را به رفاه آنها نشان دهند. ابراز همدلی، توجه به خواستهها و نیازهای کارکنان، و حمایت از آنها در مواقع دشوار، حس اعتماد را تقویت میکند (Pawar, 2014). رهبرانی که بهراستی دلسوز و حامی کارکنان خود هستند، محبوبیت و نفوذ فراوانی کسب میکنند.
صداقت و شفافیت، دیگر ملزومات جلب اعتماد هستند. رهبرانی که اطلاعات را بهطور شفاف در اختیار کارکنان قرار میدهند، به قولهای خود عمل میکنند و مسئولیت اشتباهات خود را میپذیرند، قابل اعتمادتر جلوه میکنند (Turaga, 2013). آنها الگوهای درستکاری هستند و با گفتار و کردار خود، فرهنگ اعتمادمحوری در سازمان میآفرینند.
یکپارچگی و ثبات رفتاری نیز در ایجاد اعتماد نقشی کلیدی دارند. رهبرانی که مطابق ارزشهای اعلامی خود عمل میکنند و رفتارشان در طول زمان و در موقعیتهای مختلف، سازگار و قابل پیشبینی است، اطمینانبخشتر هستند (Kacperska and Lukasiewicz, 2020). در مقابل رهبرانی که یک بام و دو هوا عمل میکنند، بهسرعت اعتبار خود را از دست میدهند.
رهبرانی که بتوانند اعتماد کارکنان را جلب کنند، نه تنها در نفوذ و تأثیرگذاری بر آنها توانمندتر خواهند بود، بلکه شاهد ارتقای رضایت، تعهد، عملکرد و خلاقیت در سازمان نیز خواهند بود (Islam et al., 2021). سازمانهایی که فرهنگی مبتنی بر اعتماد دارند، انعطافپذیری، چابکی و توان نوآوری بیشتری از خود نشان میدهند و برای مقابله با چالشهای محیطی آمادگی بهتری دارند.
پس بیایید به مثابه رهبران، اعتمادسازی را سرلوحه تلاشهای خود قرار دهیم.
بیایید با همدلی، صداقت و یکپارچگی، چنان رفتار کنیم که کارکنان با اطمینان خاطر، خود را به ما بسپارند. بیایید فرهنگی بسازیم که در آن، اعتماد همچون خون در رگهای سازمان جاری باشد و همه برای تحقق آرمانهای مشترک، یکدل و همراه شوند. چنین است که میتوان رهبری اثربخش را محقق ساخت و سازمان را به فتح قلههای موفقیت رهنمون شد.
منابع:
Akhtar, R., & Nazarudin, M. N. (2020). Synthesizing literature of leadership, job satisfaction and trust in leadership. African Journal of Hospitality and Tourism Leisure, 9, 1–16.
Islam, M. N., Furuoka, F., & Idris, A. (2021). Mapping the relationship between transformational leadership, trust in leadership and employee championing behavior during organizational change. Asia Pacific Management Review, 26(2), 95–102.
Kacperska, E., & Łukasiewicz, K. (2020). The importance of trust in knowledge sharing and the efficiency of doing business on the example of Tourism. Information, 11(6), 311.
Lestari, Y. D., Nadia, F. N. D., Sukoco, B. M., Ahlstrom, D., Widianto, S., Susanto, E., … & Fauzi, A. M. (2021). Dynamic managerial capability, trust in leadership and performance: The role of cynicism toward change. International Journal of Leadership in Education, forthcoming, 1–31.
Pawar, A. V. (2014). Study of the Effectiveness of Online Marketing on Integrated Marketing Communication. School of Management, DY Patil University.
Turaga, R. (2013). Building trust in teams: A leader’s role. IUP Journal of Soft Skills, 7(2), 13.
Yuan, Y., Kong, H., Baum, T., Liu, Y., Liu, C., Bu, N., … & Yin, Z. (2021). Transformational leadership and trust in leadership impacts on employee commitment. Tourism Review, 77(5), 1385–1399.
