مقدمه
برندسازی شخصی تنها به معنای ساختن تصویری آراسته و جذاب از خود در شبکه‌های اجتماعی نیست. بلکه فرآیندی عمیق‌تر برای یافتن و ابراز هویت اصیل فردی است. این مقاله با بررسی نمونه‌های واقعی، اهمیت برندسازی شخصی را در موفقیت کسب‌وکارها و حتی صنایع نشان می‌دهد. از استیو جابز و تأثیر انکارناپذیرش بر برند اپل، تا کانیه وست و همکاری جنجالی‌اش با آدیداس، خواهیم دید که چگونه یک برند شخصی قدرتمند می‌تواند سرنوشت یک کسب‌وکار را دگرگون سازد.
«برند شما چیزی است که دیگران درباره شما وقتی در اتاق حضور ندارید، می‌گویند.»
– جف بزوس، بنیان‌گذار آمازون
اپل بدون استیو جابز: درس‌هایی از یک شکست تاریخی
استیو جابز، نابغه فناوری و بنیان‌گذار اپل، یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های دنیای کسب‌وکار است. برند شخصی او چنان با اپل عجین شده بود که بسیاری، موفقیت شرکت را حاصل نبوغ و آینده‌نگری جابز می‌دانستند. اما در سال 1985، هیئت مدیره اپل در تصمیمی شوکه‌کننده، جابز را از شرکتی که خود بنیان نهاده بود، اخراج کرد.
نتیجه این تصمیم، یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های تاریخ صنعت فناوری بود. اپلِ بدون جابز، سال‌ها در منجلاب بی‌هویتی و عدم نوآوری دست‌وپا زد. سهم بازار اپل از 16 درصد در سال 1985 به 4 درصد در سال 1996 سقوط کرد. بسیاری پیش‌بینی می‌کردند که اپل به‌زودی به تاریخ خواهد پیوست.
اما نبوغ جابز را نمی‌شد نادیده گرفت. در سال 1997، هیئت مدیره اپل دوباره از او دعوت کرد تا به‌عنوان مدیرعامل به شرکت بازگردد. بازگشت جابز، نقطه عطفی در تاریخ اپل و صنعت فناوری بود. تحت رهبری او، اپل محصولات انقلابی مانند آیپاد، آیفون و آیپد را معرفی کرد و به یکی از ارزشمندترین برندهای جهان تبدیل شد.
درس بزرگ ماجرای اپل و جابز، قدرت بی‌بدیل یک برند شخصی در سرنوشت یک کسب‌وکار بود. اپل بدون جابز، تقریباً هویتش را از دست داده بود. بازگشت او، نه‌تنها نوآوری و موفقیت را به اپل بازگرداند، بلکه برند اپل را با شخصیت کاریزماتیک خود جابز پیوند زد.
آدیداس در پی کانیه: همکاری پرسود اما پرحاشیه
کانیه وست، خواننده و تهیه‌کننده سرشناس، از سال 2013 همکاری با برند آدیداس را آغاز کرد. حاصل این همکاری، مجموعه محبوب کفش‌های «یِزی» بود که فروش فوق‌العاده‌ای را برای آدیداس رقم زد. برند شخصی کانیه، با طرفداران پرشور و سبک منحصربه‌فردش، به‌خوبی با روحیه آدیداس همخوانی داشت.
اما این همکاری، تنها یک داستان موفقیت نبود. کانیه وست، چهره‌ای بحث‌برانگیز و گاه جنجالی بود. اظهارنظرهای سیاسی او و رفتارهای گاه غیرمتعارفش، بارها برای آدیداس حاشیه‌ساز شد. با این حال، آدیداس سال‌ها این حواشی را به‌خاطر سودآوری خط تولید «یِزی» تحمل کرد.
اما سرانجام در اکتبر 2022، پس از اظهارات یهودستیزانه کانیه وست، آدیداس قرارداد همکاری با او را فسخ کرد. این تصمیم اگرچه از نظر اخلاقی درست بود، اما ضربه مالی بزرگی برای آدیداس داشت. پیش‌بینی شد که این اقدام، 246 میلیون دلار به سود سالانه آدیداس آسیب بزند.
داستان همکاری کانیه وست و آدیداس، اهمیت و در عین حال ریسک‌های برندسازی شخصی را نشان می‌دهد. برندهای شخصی می‌توانند فرصت‌های بزرگی برای کسب‌وکارها ایجاد کنند، اما تنها تا زمانی که آن فرد، به ارزش‌ها و استانداردهای برند پایبند باشد. هنگامی که برند شخصی با حاشیه و بحران روبرو می‌شود، کسب‌وکار نیز ممکن است مجبور به پرداخت هزینه شود.
«برند شما وقتی معنا پیدا می‌کند که تفاوتی حقیقی در زندگی دیگران ایجاد کنید.»
– کوبی برایانت، بسکتبالیست افسانه‌ای
نتیجه‌گیری
برندسازی شخصی، شمشیری دولبه است. از یک‌سو، می‌تواند موفقیت و رشد چشمگیری برای فرد و کسب‌وکار به ارمغان آورد. برندهای شخصی قدرتمند، با تکیه بر اصالت، خلاقیت و نوآوری، قادرند مخاطبان وسیعی را تحت تأثیر قرار دهند و به موتور محرکه یک برند تجاری تبدیل شوند. اما از سوی دیگر، وابستگی بیش از حد به یک برند شخصی، ریسک‌هایی جدی نیز به همراه دارد.
شرکت‌ها باید تعادل ظریفی میان بهره‌گیری از قدرت برندهای شخصی و حفظ استقلال و هویت برند تجاری خود برقرار کنند. درس بزرگ داستان اپل و آدیداس، اهمیت تمرکز بر ارزش‌های بنیادین و استانداردهای اخلاقی برند، فراتر از منافع کوتاه‌مدت است. تنها با پایبندی به این اصول است که یک کسب‌وکار می‌تواند از قدرت برندهای شخصی بهره ببرد و در عین حال، خود را در برابر بحران‌های احتمالی ایمن نگه دارد.
منبع:
- Aggarwal, C. (2021). Branding and AI: Leveraging Technology to Generate Brand Revenue. Business Expert Press.
