در دنیای پرتلاطم کسب و کار کنونی، شرکت هایی می توانند بقا یابند و شکوفا شوند که نوآوری و خلاقیت را سرلوحه تمام فعالیت های خود قرار دهند. با تشدید رقابت در بازارها و تغییر شتابان خواسته ها و انتظارات مشتریان، دیگر نمی توان با روش های سنتی و بدون بهره گیری از ایده های نو، به مزیت رقابتی پایدار دست یافت. از این رو، پرورش قابلیت نوآوری در سراسر سازمان و نهادینه کردن تفکر خلاق، یک ضرورت راهبردی برای تمام شرکت هاست.
در عصر حاضر، تنها با نوآوری مداوم و خلق ارزش های جدید برای مشتریان است که می توان در پیچ و خم رقابت، جاده موفقیت را طی کرد. شرکت هایی برنده خواهند بود که بتوانند با سرعت و چابکی، ایده های بدیع را به واقعیت تبدیل کنند و محصولات، خدمات و تجربه های متمایزی ارائه دهند. – گری همل، نظریه پرداز برجسته مدیریت
نوآوری فراتر از تکنولوژی؛ خلاقیت در هر گوشه کسب و کار
بسیاری از مردم، نوآوری را صرفا با پیشرفت های تکنولوژیک و اختراعات عظیم پیوند می زنند. در حالی که نوآوری های بنیادین و تحول آفرین، اغلب ریشه در دستاوردهای فناورانه دارند، اما خلاقیت و نوآوری مفاهیمی بسیار فراتر و گسترده ترند. در واقع، فرصت های نوآوری در هر جنبه ای از کسب و کار وجود دارند. از طراحی محصول گرفته تا شیوه های بازاریابی، از فرآیندهای تولید تا مدل های کسب و کار، و از کانال های توزیع تا خلق تجارب متمایز مشتری، همه این حوزه ها می توانند عرصه ای برای بروز خلاقیت و نوآوری باشند.
به عنوان مثال، زارا، غول خرده فروشی مد اسپانیایی، با ایجاد یک مدل کسب و کار نوآورانه مبتنی بر پاسخگویی سریع به تقاضای بازار، انقلابی در صنعت مد پدید آورد. آنها با بهره گیری از فناوری اطلاعات و زنجیره تأمین چابک، می توانند طرح های جدید را در عرض چند هفته از مرحله ایده تا قفسه فروشگاه ها برسانند. این نوآوری در فرآیندها، به زارا امکان داده همواره یک گام جلوتر از رقبا حرکت کند (Doole and Lowe, 2005).
تحولات فناورانه؛ پیشران و پاسخ به تغییرات
با وجود تاکید بر اهمیت خلاقیت در همه ابعاد کسب و کار، نمی توان نقش کلیدی فناوری در شکل دهی به فرصت های نوآورانه را انکار کرد. تحولات فناورانه هم محرک تغییر در بسیاری از صنایع هستند و هم ابزاری برای پاسخگویی به این تغییرات.
شرکت هایی که زودتر فناوری های نوظهور را در آغوش بکشند و کاربردهای خلاقانه ای برای آنها بیابند، می توانند به مزیت رقابتی دست یابند. برای مثال، استفاده نوآورانه بانک ها از فناوری های موبایل برای ارائه خدمات بانکداری همراه، نه تنها تجربه مشتریان را دگرگون کرده، بلکه استانداردهای جدیدی در صنعت تعریف نموده است. به این ترتیب، سایر رقبا نیز برای حفظ توان رقابتی خود ناگزیرند به سرعت خود را با این تحول فناورانه هماهنگ کنند.
فناوری، هم نیروی پیشران تغییر است و هم سلاحی که به ما امکان می دهد خود را با تغییرات و خواسته های مشتریان وفق دهیم. شرکت هایی که بتوانند موج فناوری را به خوبی بخوانند و سریع تر بر آن سوار شوند، برندگان نهایی خواهند بود. – بیل گیتس، بنیانگذار مایکروسافت
شناسایی و بهره برداری از فرصت های نوآوری
یکی از چالش های اساسی شرکت ها، شناسایی به موقع فرصت های نوآوری و تبدیل آنها به مزیت رقابتی است. برای غلبه بر این چالش، سازمان ها باید رویکردی نظام مند و خلاقانه در پیش بگیرند. برخی از تکنیک های مؤثر در این زمینه عبارتند از:
تجزیه و تحلیل عمیق نیازها و خواسته های بیان شده و نهفته مشتریان
بخش بندی ریزتر بازار و شناسایی نیازهای برآورده نشده
شناسایی روندها و تغییرات محیطی (سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فناورانه)
به چالش کشیدن پارادایم ها و فرضیات صنعت
الگوبرداری از نوآوری در سایر صنایع و بازارها
برای مثال، گوگل با درک نیاز کاربران به یک موتور جستجوی سریع، ساده و دقیق و با ایده ارائه نتایج بر مبنای ربط و محبوبیت صفحات، بازی را در صنعت جستجو تغییر داد. آنها با نوآوری در مدل کسب و کار و ارائه خدمات رایگان، پارادایم های حاکم بر این صنعت را در هم شکستند (Wilson and Gilligan, 2004).
نتیجه گیری
در پهنه پرتلاطم کسب و کار امروز، نوآوری دیگر یک انتخاب نیست، بلکه شرط بقاست. برای آنکه شرکت ها بتوانند در گردونه رقابت فزاینده دوام بیاورند و به موفقیت های بزرگ دست یابند، باید نوآوری و خلاقیت را در تار و پود فرهنگ سازمانی خود بگنجانند.
تنها با خلق مداوم ارزش های جدید، ارائه تجارب متمایز به مشتریان و احیای مدل های کسب و کار است که می توان قله های بازار را فتح کرد. و در این مسیر، بهره گیری خلاقانه از فناوری های نوظهور در کنار نوآوری در همه ابعاد سازمان، فتح قله ها را هموارتر خواهد ساخت. پیروزی از آن کسانی است که نوآورتر، جسورتر و چابک تر باشند.
منابع
- Doole, I. and Lowe, R. (2005). Strategic Marketing Decisions in Global Markets. Thomson Learning.
- Wilson, R.M.S. and Gilligan, C.T. (2004). Strategic Marketing Management: Planning Implementation and Control. 3rd ed. Butterworth-Heinemann.
- Doole, I. and Lowe, R. (2004). International Marketing Strategy: Analysis, Development and Implementation. 4th ed. Thomson Learning.
