رهبری نقشی کلیدی در هدایت سازمان‌ها به سمت کامیابی در محیط پرتلاطم و پیچیده کسب‌وکار امروز ایفا می‌کند. رهبران برای آنکه بتوانند در این مسیر پرفراز و نشیب، سازمان را به سر منزل مقصود برسانند، باید از اصول و قوانین خاصی پیروی کنند. این فصل به هشت قانون اساسی رهبری می‌پردازد که رعایت آنها برای تحقق اهداف سازمانی و موفقیت پایدار، ضروری است.
قانون اول، قانون رؤیاپردازی است. رهبرانی که رؤیاهای بزرگ در سر دارند و برای تحقق آنها از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنند، الهام‌بخش پیروان خود هستند و می‌توانند آنان را برای رسیدن به هدفی متعالی بسیج کنند (Nanjiani, 2022). رؤیای مشترک، سازمان را حول آرمانی والا متحد می‌کند و به فعالیت‌ها جهت و معنا می‌بخشد.
قانون دوم به اهمیت پاداش و قدردانی از تلاش‌ها و دستاوردهای کارکنان اشاره دارد. رهبران با درک عمیق نقش انگیزش در بهبود عملکرد، از طریق اعطای به‌موقع پاداش و ابراز قدردانی صادقانه، شور و نشاط را در کارکنان بر می‌انگیزند (Al Dari et al., 2018). البته این پاداش‌ها باید بر مبنای عدالت و شایستگی توزیع شوند تا موجب رضایت و تعهد حداکثری کارکنان شوند.
قانون سوم، قانون اعتبار است. رهبران باید از طریق صداقت، یکپارچگی و الگوسازی رفتاری، اعتماد پیروان را جلب کنند. یک رهبر معتبر و موثق، کسی است که به حرف‌هایش عمل می‌کند، مسئولیت تصمیمات و اشتباهاتش را می‌پذیرد و منافع سازمان و کارکنان را بر منافع شخصی ترجیح می‌دهد (Eva et al., 2019). اعتبار، سرمایه اصلی رهبران است که قدرت نفوذ و تأثیرگذاری آنها را تضمین می‌کند.
ارتباطات اثربخش، قانون چهارم رهبری است. رهبران باید بتوانند چشم‌انداز و اهداف را به روشنی برای ذینفعان داخلی و خارجی تشریح کنند، به دغدغه‌ها و نظرات آنها گوش فرا دهند و با بیانی الهام‌بخش، همدلی و اشتیاق ایجاد کنند (Arsovski and Nikezić, 2012). ارتباطی دوسویه، صادقانه و منعطف، بستر لازم برای همسویی و تعامل سازنده در سازمان را فراهم می‌کند.
قانون پنجم، مسئولیت‌پذیری است. رهبران مسئولیت‌پذیر، شجاعانه پاسخگوی تصمیمات و نتایج حاصل از آنها هستند. آنان با پذیرش مسئولیت شکست‌ها و قدردانی از کارکنان در قبال موفقیت‌ها، فرهنگی از پاسخگویی و یادگیری را در سازمان ترویج می‌دهند (Baker, 2020). این رویکرد، اعتماد و تعهد کارکنان را ارتقا می‌دهد و زمینه را برای عملکرد برتر فراهم می‌کند.
انگیزش، قانون ششم در رهبری اثربخش است. رهبران باید توانایی برانگیختن افراد برای بروز حداکثر پتانسیل‌شان را داشته باشند. این مهم، از طریق تأمین نیازهای اساسی افراد، ایجاد فرصت برای رشد و یادگیری، تفویض اختیار، الهام‌بخشی و قدردانی محقق می‌شود (Sekhar et al., 2013). رهبرانی که می‌توانند انگیزه درونی ایجاد کنند، از نیروی قدرتمند و خلاقی برای دستیابی به اهداف سازمانی بهره‌مند می‌شوند.
حل مسئله، هفتمین قانون رهبری در این فصل است. در محیط پیچیده و پویای کنونی، رهبرانی موفق هستند که بتوانند با تحلیل دقیق شرایط، شناسایی راه‌حل‌های بدیع و اجرای مؤثر آنها، بر مسائل فائق آیند. تفکر سیستماتیک، خلاقیت، ریسک‌پذیری حساب‌شده و انعطاف‌پذیری، ویژگی‌های کلیدی رهبران حلال مسئله هستند.
سرانجام، تصمیم‌گیری به‌عنوان هشتمین قانون رهبری مطرح شده است. رهبران باید بتوانند با ارزیابی منطقی گزینه‌ها، جرأت انتخاب مسیر بهینه و تخصیص مناسب منابع، به‌موقع تصمیمات کلیدی بگیرند و سازمان را در مسیر انتخاب شده هدایت کنند (Maxwell, 2019). تصمیم‌گیری مقتدرانه، مبتنی بر واقعیت‌ها و در راستای منافع بلندمدت سازمان، از مهم‌ترین وظایف یک رهبر است.
در مجموع، رهبرانی که با درک و به‌کارگیری این هشت قانون، تیم‌های خود را برای تحقق اهداف سازمانی هدایت و توانمند می‌کنند، سازمان را در مسیر موفقیت و شکوفایی پایدار قرار خواهند داد. در عصری که تغییر تنها ثابت است، این قوانین می‌توانند به‌مثابه چراغ راهنمایی برای رهبران عمل کنند تا کشتی سازمان را از میان امواج خروشان بازار به سلامت عبور دهند و به ساحل پیروزی برسانند.
منابع:
Al Dari, T., Jabeen, F., & Papastathopoulos, A. (2018). Examining the role of leadership inspiration, rewards and its relationship with contribution to knowledge sharing: Evidence from the UAE. Journal of Workplace Learning, 30(6), 488–512.
Arsovski, S., Nikezić, S., & Vladetić, S. (2012). Implementation of quality through leadership functions-case study: Old Roman Aqueduct. International Journal for Quality Research, 6(4), 403–420.
Baker, D. B. (2020). Cultivating Community-Focused Norms in Law Enforcement: Servant Leadership, Accountability Systems, and Officer Attitudes. The Ohio State University.
Eva, N., Mulyadi, R., Sen, S., Dirk, D., & Robert, C. L. (2019). Servant leadership: A systematic review and call for future research. Leadership Quarterly, 30(1), 111–32.
Maxwell, J. C. (2019). The 21 Irrefutable Laws of Leadership: Follow Them and People Will Follow You. Brilliance Audio.
Nanjiani, P. (2022). Win the Leadership Game Every Time: Nine Invaluable Laws to Magnify Your Success. CRC Press.
Sekhar, C., Patwardhan, M., & Rohit, S. (2013). A literature review on motivation. Global Business Perspectives, 1(4), 471–87.
